Communiqué – januari 2016.
Wij pleiten voor de uitvoering van een oplossing die de verzameling 20ste en 21ste eeuw SNEL de plaats geeft die ze verdient binnen de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België.
Deze toestand heeft lang genoeg geduurd. Vijf jaar na de eigenmachtige en schandalige sluiting van het Museum voor moderne kunst, is het geen dag te vroeg om deze aanslag op de intelligentie en de democratie ongedaan te maken.
Sinds februari 2011 is het Brusselse museum voor moderne kunst gesloten enkel en alleen omwille van de beslissing van de directeur. Dit is een inbeslagname van ons patrimonium, niet meer en niet minder! Een verbanning van vijf jaar naar de reserves door de beslissing van één man, een man alleen, zonder enig overleg, noch met de kunstwereld, noch met de verantwoordelijken uit de politieke wereld.
Het misprijzen voor het publiek dat nochtans eigenaar is van dit patrimonium, is onaanvaardbaar. Het uitblijven van een beslissing die toelaat de verzameling in goede omstandigheden te tonen, is dat evenzeer. Met een ongeschonden verontwaardiging nemen wij acte van de vijfde verjaardag van de verdwijning van de verzameling moderne kunst waarvoor architect Roger Bastin, in het hart van de hoofdstad, een boeiend architecturaal project en een ingenieuze lichtput ontwierp.
Musée sans musée – Museum zonder museum (MSM – MZM) werd opgericht in 2011, op het moment van de aankondiging van de sluiting van het museum voor moderne kunst. Wij zijn niet van plan te zwijgen, niet minder in 2016 als in 2011. Via onze mededelingen, betogingen en performances blijven wij protesteren tegen de ongelooflijke beslissing van de museumdirecteur als tegen het schuldig verzuim van de politieke en administratieve instanties.
In tegenstelling tot de provocerende uitspraken van de directeur heeft de moderne – en hedendaagse – kunst in België wel degelijk bestaan en dat doet ze nog steeds. De verzamelingen van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten getuigen van een belangrijk deel van de Belgische en internationale kunstgeschiedenis en de kunstwerken verworven via schenking of aankoop, verdienen onze aandacht. Ze dienen voor elk publiek toegankelijk te zijn.
Vijf jaar betekent een cyclus in het lager, secundair en hoger onderwijs. Jongeren die het contact wordt ontzegd met het artistieke discours dat hun kritische zin en esthetisch aanvoelen kan ontwikkelen, hebben het recht deze werken te ontdekken in een museale omgeving de 21ste eeuw waardig. De musea, net zoals andere culturele instellingen, dienen een rol te spelen in het zich toe eigenen van een gemeenschappelijke en/of gedeelde cultuur. Een cruciaal punt in de huidige maatschappelijke context, waar niet meer aan herinnerd dient te worden.
De vrijgekomen zalen moderne kunst worden vandaag ingenomen door een “Musée Fin-de-siècle Museum” – zijnde een museum van de 19de eeuw – de wens van de directeur en zogenaamd aantrekkelijk voor de toerist, het bevoorrechte publiek van de KMSKB. Het “Musée Magritte Museum” illustreert deze wetenschappelijk verwerpelijke en economisch gestuurde denkwijze die leidt tot het oprichten van ‘musea binnen het museum’, een ontwikkeling die wij sinds jaren energiek afwijzen. Een bedroevende en onaanvaardbare museale politiek die zweert bij evenementen en de verleidingen van de culturele marketing.
Het is evenzeer belangrijk de onaanvaardbare staat waarin zich de verzameling oude kunst bevindt, te vermelden en dit rampzalig beheer van ons patrimonium af te wijzen. Het is hoog tijd dat alle burgers opnieuw kunnen genieten van de volledige verzameling van de KMSKB. Openbare instellingen moeten meer dan ooit hun verantwoordelijkheid opnemen ten aanzien van de democratie en cultuurparticipatie.
De vijf ministers die zich de laatste vijf jaar opvolgden, deden enkel alsof ze zich met dit dossier bezighielden. Ondanks de overvloedige intentieverklaringen, kwam er van niemand een oplossing die op korte termijn kan worden uitgevoerd. Gebrek aan tijd, visie, daadkracht? De optie de verzameling moderne kunst op andere locaties in de hoofdstad tentoon te stellen, lijkt vandaag museaal en financieel niet langer realiseerbaar. De huidige staatssecretaris, Mevrouw Elke Sleurs, bevestigde onlangs haar wil de uitbreidingen van het museum voor oude kunst aan de Regentschapsstraat, die ontruimd werden wegens gezondheidsredenen, te saneren om er de verzameling moderne en hedendaagse kunst in onder te brengen. Volgens haar volstaan deze 3000 m2 en schaadt dit op geen enkele wijze het project van het departement oude kunst.
Dus, genoeg getalmd! Indien deze oplossing wordt weerhouden, laat ze dan snel van start gaan. Het is onaanvaardbaar de burgers nog langer te laten wachten.
Een franstalige versie van deze tekst verscheen in La Libre Belgique, 20 januari 2016